123b – Các chu kỳ trong bóng đá hiện đại diễn ra nhanh hơn bao giờ hết. Vào tháng 5/2022, Mikel Arteta đã đưa đội Arsenal trẻ trung, dũng cảm nhưng hơi non nớt đến Tottenham dày dạn kinh nghiệm của Antonio Conte để tranh vị trí thứ tư và suất tham dự Champions League.
Đó là một màn đối đầu sự không cân sức. Arsenal đã chơi tốt trong một số thời điểm nhưng Harry Kane đã ghi 1 bàn từ chấm 11m và bàn thắng thứ hai từ một quả phạt góc. Son Heung-min đã khiêu khích Rob Holding tự nhận thẻ đỏ và sau đó ghi bàn thắng thứ ba. Cuối cùng, Spurs đã về đích ở vị trí thứ tư.
Cảm giác như đó là một kết quả quan trọng, đảm bảo sự thống trị liên tục của Spurs ở Bắc London. Họ có những ngôi sao đang ở độ tuổi đỉnh cao, một HLV quen chiến thắng và thường xuyên dự Champions League. Nhưng nhìn lại 2 năm sau, chúng ta có thể nói rằng đó không phải là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới mà là sự kết thúc của một kỷ nguyên.
Đó là lần cuối cùng Tottenham đánh bại Arsenal (đã có 4 trận kể từ đó). Và trong khi đội hình già nua của Spurs sa sút nhanh chóng vào mùa giải tiếp theo, thì khoản cược vào sức trẻ của Arteta đã được đền đáp. Năm sau, Arsenal hơn Spurs 24 điểm chung cuộc, khoảng cách lớn nhất giữa hai đội kể từ mùa 2007/08. Mùa trước là 23 điểm.
Khoảng cách lớn như vậy vẫn có vẻ bất thường. Hai CLB này có vị trí tương tự nhau trong hệ sinh thái bóng đá. Cả hai đều là những đội thường xuyên tham dự Champions League – Spurs tham dự 6 trong số 15 mùa gần đây, Arsenal tham dự 9 lần trong số 15 mùa giải – mà chưa bao giờ vô địch.
Họ chơi ở những SVĐ có quy mô tương tự và không ai trong số họ có nhà tài trợ là tỷ phú, mặc dù Arsenal đã tiến xa hơn trên thị trường chuyển nhượng trong những năm gần đây, chi 105 triệu bảng cho Declan Rice vào hè 2023.
Câu chuyện về sự cạnh tranh này trong 10 năm qua là về thời gian và chu kỳ, đây là những câu hỏi cơ bản đối với bất kỳ CLB bóng đá nào. Quay trở lại 10 năm trước, vào mùa 2014/15. Mauricio Pochettino đến Tottenham với một phong cách chơi mới. Ông cần những cầu thủ trẻ, khỏe và khát khao để làm nên điều đó gồm Christian Eriksen, Erik Lamela, Ryan Mason, Harry Kane, Nabil Bentaleb và Eric Dier, tất cả đều ở độ tuổi đôi mươi.
Đó là một trong những đội trẻ nhất cả giải và mặc dù họ không giỏi bằng Arsenal, đội có đầy đủ những cầu thủ ở độ tuổi đỉnh cao, nhưng cách họ đánh bại đội của Arsene Wenger để giành chiến thắng 2-1 tại White Hart Lane vào tháng 2/2015 là một dấu hiệu cho thấy những điều sắp xảy ra.
Mùa 2015/16, Spurs vẫn là một đội rất trẻ – trong đó có Dele 19 tuổi – và trẻ hơn nhiều so với Arsenal của Wenger. Spurs dẫn trước Arsenal trong hầu hết nửa sau của mùa giải nhưng lại mờ nhạt vào cuối mùa giải và kết thúc với 1 điểm kém hơn. Đó là lần cuối cùng Arsenal về đích trước Spurs cho đến mùa giải 2022/23.
Mùa thứ ba và thứ tư của Pochettino là thời kỳ đỉnh cao của Spurs, với những cầu thủ giỏi nhất ở độ tuổi giữa hai mươi. Trong khi Arsenal mệt mỏi của Wenger trôi dạt, Spurs đã kết thúc mùa 2016/17 với 11 điểm nhiều hơn và tăng lên 14 điểm nhiều hơn ở mùa sau. Tottenham khao khát hơn, khỏe mạnh hơn và hiện đại hơn nhiều so với các đối thủ của họ.
Đó cũng là mùa giải cuối cùng của Wenger tại Arsenal, khi ông được thay thế bởi Unai Emery vào mùa hè 2018. Với Matteo Guendouzi 19 tuổi và Lucas Torreira 22 tuổi ở hàng tiền vệ, độ tuổi trung bình của Arsenal bắt đầu giảm xuống và mùa 2018/19 là lần đầu tiên trong 6 năm liên tiếp mà Arsenal trẻ hơn Spurs.
Nhưng trong khi Emery đang vật lộn để thích nghi với quá trình tái thiết sau Wenger, Spurs của Pochettino vẫn có thể chạy bằng trí nhớ cơ bắp, điều này đã đưa họ đến trận chung kết Champions League. Nhìn lại, điều đáng chú ý về 4 năm từ 2018 đến 2022 là cả Spurs và Arsenal đều không giỏi đến vậy.
Không đội nào lọt vào Top ba. Tổng số điểm cao nhất mà cả hai ghi được là 71 điểm. Tuy nhiên, Spurs luôn có bí quyết để duy trì khoảng cách nhỏ so với Arsenal. Họ là một đội bóng già cỗi vào thời điểm này, phụ thuộc vào các cựu binh thời Pochettino. Spurs già hơn trong thời kỳ Jose Mourinho/Nuno Espirito Santo/Conte thậm chí còn hơn cả Arsenal vào cuối thời Wenger.
Vấn đề của Spurs có hai mặt. Đầu tiên là đội bóng cũ của họ đã hết cửa đua tranh. Việc không làm mới đội bóng trong nửa sau của thập niên 2010 đã làm hại họ. Conte đã thúc đẩy đội bóng một lần cuối vào mùa xuân năm 2022 nhưng những cầu thủ đó không còn gì để cống hiến nữa.
Thứ hai là Mikel Arteta. Anh biết rằng đội Arsenal mà ông tiếp quản vào tháng 12/2019 đã quá già. Anh đã dành năm đầu tiên mắc kẹt với một số cựu binh của Wenger như , Alexandre Lacazette, Mesut Ozil… nhưng ông biết điều này không thể kéo dài.
Một năm sau khi nhậm chức, khi đội bóng đã trải qua 7 trận không thắng, Arteta đã có một trận đấu quan trọng với Chelsea vào 26/12. Anh đã đưa Bukayo Saka và Gabriel Martinelli 19 tuổi và Emile Smith Rowe 20 tuổi vào sân. Arsenal đã giành chiến thắng 3-1 và không bao giờ ngoảnh lại phía sau.
Mùa 2020/21 vẫn là một năm chuyển tiếp và đội hình Arsenal, trung bình, già hơn một chút so với mùa giải trước. Nhưng trọng tâm đã thay đổi. Arteta đã tìm thấy những cầu thủ mới của mình, những người sẽ tạo thành nền tảng cho đội của mình, với Gabriel và Martin Odegaard cũng đang nổi lên.
Điều đáng chú ý nhất về Arsenal khi họ bắt đầu định hình là họ giống với đội Tottenham của thời kỳ đầu Pochettino như thế nào: trẻ trung và khao khát, khao khát thực hiện những ý tưởng rõ ràng của HLV, được đúc kết theo hình ảnh của ông. Arsenal ở mùa 2021/22 là một trong những đội trẻ nhất trong lịch sử Premier League, thậm chí còn trẻ hơn cả đội Spurs thời kỳ đầu của Pochettino. Ngoại trừ Granit Xhaka và Thomas Partey, mọi cầu thủ đội một đều ở độ tuổi đôi mươi.
Điểm tương đồng giữa hai bên không phải là ngẫu nhiên. Pochettino và Arteta đã rất thân thiết kể từ khi họ là đồng đội tại PSG. Khi Arteta sắp kết thúc sự nghiệp cầu thủ tại Arsenal, anh thường xuyên đến Tottenham để nói chuyện với Pochettino về công tác huấn luyện. Anh có thể gia nhập đội ngũ nhân viên của Pochettino tại Spurs nhưng viễn cảnh chuyển từ Arsenal sang Spurs sẽ rất khó khăn, vì vậy anh đã đến làm việc cho Pep Guardiola tại Man City.
Arsenal của Arteta đã đi theo một con đường tương tự như Spurs của Pochettino: tăng trưởng ổn định trong mùa đầu tiên, tiến lên mốc 70 điểm trong mùa thứ hai rồi bùng nổ lên khung điểm 80 trong mùa thứ ba. Thực tế là đội trẻ của Arsenal chưa sẵn sàng để đứng trên Spurs vào mùa 2021/22 là không liên quan. Sự tiến bộ của họ là đương nhiên.
Trong khi mùa giải thứ tư của Pochettino tại Spurs là một bước thụt lùi nhẹ, thì mùa giải trọn vẹn thứ tư của Arteta thậm chí còn tốt hơn mùa giải thứ ba của ông. Arsenal đã giành chiến thắng 28 trận tại Premier League, nhiều hơn bất kỳ mùa giải nào dưới thời Wenger.
Họ có nhiều chiến thắng và điểm số hơn cả những đội giỏi nhất của Spurs dưới thời Pochettino. Điều này cho thấy sự khác biệt giữa một đội Spurs chưa bao giờ được hỗ trợ đầy đủ trên thị trường và một đội Arsenal đã ra ngoài và mua những cầu thủ đẳng cấp thế giới.
Nhưng khi các cầu thủ của Arsenal tiến đến độ tuổi đỉnh cao, phần thưởng cho nhiều năm làm việc chăm chỉ của họ, Tottenham đang bắt đầu phải cố gắng đuổi kịp. Sự xuất hiện của Ange Postecoglou vào mùa hè 2023 đã khiến họ bắt đầu giải thể đội bóng và xây dựng một đội bóng mới. Kane đã được bán cho Bayern Munich. Hugo Lloris và Eric Dier đã bị loại và sau đó được bán vào tháng 1.
Một thế hệ cầu thủ mới ở độ tuổi đôi mươi đã xuất hiện: Micky van de Ven và Brennan Johnson đã được mua vào mùa hè 2023. Destiny Udogie và Pape Matar Sarr đã trở thành những cầu thủ lựa chọn đầu tiên. Đội hình của Spurs 2023/24 là đội trẻ nhất kể từ mùa thứ hai của Pochettino và gặp phải những vấn đề mà các đội bóng vào đầu chu kỳ thường gặp phải: họ đã chơi khá tốt nhưng đã bị bắt bài và thua 3-2.
Trên thị trường mùa hè này, Spurs tiếp tục trẻ hoá. Ngoài Dominic Solanke, họ đã ký hợp đồng với 3 cầu thủ tuổi teen, Archie Gray, Lucas Bergvall và Wilson Odobert, và tất cả đã chơi ở Premier League. Postecoglou đã nói trong một cuộc họp báo rằng đây chính xác là sự thay đổi mà ông đang tìm kiếm.
“Đó là một phần trong kế hoạch và tôi luôn cố gắng xây dựng các đội bóng có thể tồn tại trong chu kỳ 3, 4, 5 năm. Tôi đang có một nhóm nhân khẩu học trẻ hơn, một đội bóng sẽ phát triển, sẽ cải thiện, sẽ thích nghi với những thách thức phía trước. Khi tôi đến đây, đó là một đội bóng trông giống như ở chu kỳ cuối”, ông nói.
Trong khi Son và Ben Davies, hai cựu binh cuối cùng của kỷ nguyên Pochettino, cực kỳ quan trọng tại Spurs, thì cảm giác chung tại CLB là trẻ trung và tươi mới. Đúng như Postecoglou mong muốn. Ông tin rằng những cầu thủ trẻ hơn có thể “cởi mở hơn, sáng tạo hơn”, nhưng cũng tin Son, 32 tuổi, cũng là một “người học hỏi sẵn sàng” như bất kỳ đàn em nào.
Đây sẽ là trận derby đầu tiên khi Spurs bước vào với tư cách là đội trẻ hơn kể từ khi Pochettino đối đầu với Wenger trong băng ghế chỉ đạo. Có lẽ Tottenham vẫn còn quá thiếu kinh nghiệm nhưng những bài học trong quá khứ gần đây cho chúng ta biết rằng thời của họ sẽ đến.